Heb jij wel eens last van aften? Is dit al de zoveelste keer in een korte tijd dat er een pijnlijk wit blaasje in je mond zit? Wil je weten hoe je aan dit pijnlijke zweertje komt en wat je eraan kan doen? Lees dan snel verder!
Wat is een afte?
Een afte (stomatitis aphthosa) is een gevoelig, grijswit zweertje in de mond van ca. 5 tot 10 mm in doorsnede. Aften komen vooral voor op het wangslijmvlies, het tandvlees, de tong en het verhemelte. Het komt best vaak voor, ongeveer 1 op de 5 Nederlanders heeft wel eens last van een afte.
Een afte is een wondje, een beschadiging van het slijmvlies. Het mondslijmvlies is een lichaamsbarrière (grens tussen het lichaam en de buitenwereld), net zoals het darmslijmvlies en de huid. Deze barrières hebben tot taak je te beschermen tegen onder andere ziekmakende bacteriën (pathogenen), toxinen (giftige stoffen) en virussen. Is een barrière beschadigd dan kunnen ziekmakers je lichaam binnendringen.
Heb je een afte in je mond, dan zal je vooral bij het eten van scherpe voedingsmiddelen een hevige pijn voelen. Voorbeelden van voedingsmiddelen die dit kunnen veroorzaken zijn tomaten, citrusvruchten en kiwi’s.
Hoe kom je aan een aften?
Het is nog niet precies bekend hoe een afte ontstaat. Toch zijn er een paar factoren die regelmatig voorkomen wanneer iemand last heeft van aften. De volgende factoren kunnen een rol spelen bij het ontstaan van aften.
- Verminderde lichamelijke weerstand. Dit kan komen door bijvoorbeeld een griepje, maar het kan ook veroorzaakt worden door oververmoeidheid of een (auto) immuunziekte;
- Stress is waarschijnlijk één van de belangrijkste triggers voor het ontstaan van aften. Het lichaam reageert op het drukke leven vol prikkels dat wij tegenwoordig hebben. Stress verzwakt de lichaamsbarrières, het verstoort de mond- en darmflora en heeft een negatief effect op je immuunsysteem.
- Slechte mondhygiëne. Bacteriën zijn niet alleen maar slecht, want een gezonde mondflora (goede bacteriën) heeft tot taak om onze slijmvliezen te beschermen. Bacteriën in tandplak zorgen echter voor een afname van de bescherming van het mondslijmvlies, de barrière;
- Scherp oppervlak van een tand of een prothese (kunstgebit) waardoor er een wondje ontwikkeld;
- Bijten op de tong of wang, waardoor een wondje wordt gevormd;
- Sodium Laureth Sulfate (of natriumlaurylsulfaat, SLS) is een schuimmiddel dat onder andere in tandpasta’s wordt gebruikt. Als je gevoelig bent voor aften dan kan dit schuimmiddel wondjes in de mond veroorzaken;
- Scherpe voedingsmiddelen kunnen het slijmvlies beschadigen waarna er een afte ontstaat;
- Gluten (brood, granen) en caseïne (zuivel) kunnen ook een rol spelen bij het ontstaan van aften.
7 Tips om aften te voorkomen en te behandelen
Na het begrijpen van mogelijke oorzaken wil je natuurlijk ook weten hoe je die vervelende zweertjes in je mond kan voorkomen. De volgende tips kunnen je helpen om aften te voorkomen en bestaande wondjes te genezen.
- Zorg voor een goede dagelijkse mondhygiëne! Poets je gebit schoon en verwijder alle tandplak.
- Neem voldoende rust. Een juiste balans tussen stress en ontspanning helpt jouw weerstand te verhogen.
- Eet gezond en zorg voor gezonde darmen. Beperk suiker en eet veel vezels uit groenten en fruit
- Eet meer voeding met zink. Zink is nodig voor gezonde slijmvliezen.
- Gebruik een tandpasta zonder Sodium Laureth Sulfate (SLS) als schuimmiddel.
- Probeer een tijdje glutenvrij te eten en vermijd kaas en zuivel van de koe.
- Kruiden kunnen helpen. Tijm is een traditioneel geneeskrachtig kruid.