De essentiële rol van speeksel in mondgezondheid

Speeksel is een essentieel onderdeel van mondgezondheid. Het is een doorzichtige, enigszins stroperige vloeistof die wordt uitgescheiden door verschillende speekselklieren in de mond. De gemiddelde dagelijkse speekselproductie varieert tussen de 500 ml en 1500 ml per dag. De grote speekselklieren en honderden kleine klieren in het mondslijmvlies produceren speeksel dat bestaat uit water, slijm, zouten, enzymen, eiwitten en afweerstoffen. Speeksel heeft verschillende belangrijke functies, waaronder smering bij kauwen, slikken en spreken, bevochtiging en reiniging van het mondslijmvlies, bescherming tegen tanderosie en tandbederf, en bescherming tegen infecties. Een droge mond, ook wel xerostomie genoemd, kan diverse problemen veroorzaken door een verstoorde samenstelling van bacteriën en enzymen in het speeksel. Dit kan leiden tot spijsverterings- en darmproblemen. Een verstoorde balans van speeksel kan resulteren in verschillende mondproblemen, zoals tandbederf, ontstoken tandvlees, tandplak, schimmelinfecties en een branderig gevoel in de mond. Het kan ook moeite veroorzaken bij eten, slikken, spreken en een verstoorde nachtrust. Mogelijke oorzaken van speekselproblemen zijn onder andere mondademhaling, medicatie bijwerkingen, bestralingen, overmatig alcoholgebruik, uitdroging en chronische stress. Bij aanhoudende klachten kan speekselonderzoek worden uitgevoerd om de hoeveelheid en samenstelling van speeksel te bepalen. Op basis van deze resultaten kan een behandelstrategie worden vastgesteld. Het Nederlands Speekselcentrum biedt diagnostiek en advies voor droge mondproblemen. Voor meer informatie over speeksel en mondgezondheid, bezoek tandarts.nl.